تشخیص و درمان اختلال یادگیری املا در کودکان

بلاگ

اختلالات یادگیری در سنین کودکی رخ می دهد و انواع مختلفی دارد. یکی از انواع آن، مشکل املا در کودکان است. کودکانی که دارای اختلالات یادگیری هستند، سطح هوش پایین تری نسبت به همسن و سالان خود ندارند بلکه روش یادگیری آن ها کمی متفاوت است. توجه داشته باشید که برای درمان اختلال یادگیری کودکان از روش های علمی و ترجیحا مشاوره کودک  استفاده کنید.

همچنین باید توجه کنید که به عنوان والدین این کودکان، رفتار مناسبی با آن داشته باشید تا آسیب بیشتری نبینند. در این مطلب علل بروز مشکل املا در کودکان و روش های درمان این اختلال را بررسی می کنیم.

مشکل املا در کودکان به چه معناست؟

مشکل املا نوعی از اختلال یادگیری کودکان است که کودک در آن در یادگیری و نوشتن صحیح کلمات و به خاطر سپردن الگوهای املایی ناتوان است. البته به طور عادی کودکان در ابتدای تحصیل خود دچار اشتباهات زیادی می شوند اما اختلال دیکته نویسی کاملا متمایز از این نوع اشتباهات رایج میان بچه های ابتدایی است.

اختلالات دیکته نویسی در کودکان مهارت های گوناگونی مانند نوع دست خط، هجی کردن، نقطه گذاری، دستور زبان، معنای کلمات و غیره را درگیر می کند.

انواع اختلال یادگیری املا در کودکان

مشکل املا در کودکان تنوع بسیار زیادی دارد. درمان این نوع اختلال نیز وابسته به نوع آن است. پس بهتر است در ابتدا با مدل های مختلف این نوع اختلال از دیدگاه کارشناسان حوزه مشاوره تحصیلی اشنا شویم.

جا به جایی حروف در کلمات

در این نوع اختلال املایی کودکان حروف را جا به جا می کند. برای مثال به جای نوشتن مدرسه، مردسه می نویسد. این مشکل می تواند براثر  اختلال در حافظه دیداری یا تفکیک شنیداری کودک ایجاد شده باشد.

وارونه نویسی و قرینه نویسی

یکی دیگر از انواع مشکل املا در کودکان، وارونه نویسی است. در این مشکل، کودک توانایی تشخیص جهت درست نوشتن را ندارد از این رو کلمات را وارونه می نویسد. جالب است بدانید یکی از بزرگ ترین هنرمندان جهان یعنی لئوناردو واینچی هم از اختلال وارونه نویسی رنج می برده است.

جا انداختن بخشی از کلمات یا حروف

در این نوع اختلال دیکته نویسی فرد در حین نوشتن، بخشی از یک کلمه را جا می اندازد. برای مثال به جای نوشتن مادر، مار را می نویسد. علت اصلی این مشکل، اختلال در حافظه دیداری و شنیداری فرد است. زیرا کودک برای نوشتن املای درست کودک باید خوب ببیند و خوب بشنود.

عدم تشخیص هم آوا و هم شکل

حروف زیادی در زبان فارسی هستند که از نظر نوشتاری یا در تلفظ به یکدیگر شباهت دارند. از جمله آن ها می توان به (ت) یا (ط) و همچنین (ج) و (ح) اشاره کرد. از این رو ممکن است کودک در تشخیص این حروف به مشکل بخورد و حتی در بعضی موارد آن ها را به جای هم بکار ببرد.

اختلال در املای نشانه ها

املای فارسی بعضی از کلمات در نحوه نوشتن و خواندن با یکدیگر متفاوت اند. برای مثال نحوه تلفظ کلمه خواندن با نوشتن آن تفاوت دارد. از این رو ممکن است کودک در نوشتن آن ها مشکل داشته باشد.

بد خطی

نوع دیگر اختلال دیکته نویسی کودکان بدخطی شدید است. این مشکل از آنجایی بروز پیدا می کند که کودک نمی تواند قلم را به درستی در دست بگیرد یا برای نوشتن کلمات، هماهنگی لازم را ندارد.

عدم اعتماد به نفس در دیکته نویسی

در حالت دیگر کودک برای املانویسی، ایمان کافی به خود ندارد؛ از این رو املای کلماتی که درست نوشته را اشتباه می کند! این نوع مشکل املا ریشه در اعتماد به نفس پایین کودک دارد.

دلایل بروز اختلال یادگیری املا در کودکان

مهم ترین راهکار برای درمان کودکانی که از اختلال دیکته نویسی رنج می برند، شناسایی دلیل بروز این مشکل است. به صورت کلی اختلال دیکته نویسی به دلایل مختلفی بروز می کند. عمده این دلایل عبارت اند از:

مشکلات آموزشی

یکی از مهم ترین دلایل بروز اختلال دیکته نویسی، آموزش های نادرست است. از انجا که الفبای فارسی و به صورت کلی دستور زبان فارسی کمی پیچیده است، برای آموزش آن باید از روش های اصولی استفاده کنیم. اما در بسیاری از مدارس این موضوع را رعایت نمی کنند و در نهایت کودک دچار اختلالات یادگیری می شود. مثال بارز این هکسره است که حتی بسیاری از بزرگسالان نیز در آن مشکل دارند.

مشکلات حرکتی

مشکلات حرکتی کودک و عدم رشد مناسب عضلات موجب بروز اختلالات املایی می شود. برای مثال کودکی که به خوبی نمی تواند شانه و تنه خود را نگهدارد یا روش نگهداری مداد را بلد نباشد، دستخط بدی پیدا می کند. در نهایت املای کلمات را به بدترین شکل می نویسد.

اختلال کم توجهی

افراد بیش فعالی که از اختلال کم توجهی رنج می برند، به سختی میان کلمات مختلف تمایز قائل می شوند. برای مثال نمی توانند (ورزش) را از (وزرش) تشخیص دهند یا تصور می کنند (جانه) همان (خانه) است. کودکانی که اوتیسم دارند از این مشکل رنج می برند و در اکثر مواقع املای کلمات را اشتباه می نویسند.

مشکلات حافظه

برای نوشتن یک کلمه سه بخش از مغز درگیر می شود. این بخش ها عبارت اند از دیداری، شنیداری و حافظه. یعنی یک کودک برای نوشتن کلمات ابتدا باید آن ها را ببیند، سپس تلفظ شان را تشخیص دهد و در نهایت کلمات را به یاد بیاورد تا توانایی نوشتن آن را داشته باشند. اما کودکانی مشکل نوشتاری دارند، نحوه نوشتن کلمات را فراموش می کنند.

مشکلات شنیداری

همانطور که پیش از این گفتیم کودکان برای نوشتن درست یک کلمه به مهارت شنیداری بالا هم نیاز دارند. در صورتی که میزان شنوایی آن ها کافی نباشد به درستی نمی توانند کلمات را تشخیص دهند. برای مثال امکان دارد کلمه (نانوا) را (نانبا) یا (شنبه) را (شمبه) و غیره بشنوند.

درمان اختلالات دیکته نویسی در کودکان

بازی درمانی

بازی درمانی یکی از روش هایی است که از طریق آن می توان مشکل املا در کودکان را حل کرد. روانشناس های کودک در روش بازی درمانی از طریق بازی با کودک ریشه مشکل دیکته نویسی آن ها را شناسایی و حل می کنند.

گفتاردرمانی

گفتاردرمان ها با استفاده از روش های مناسب مهارت های گفتاری، توجه و تمرکز و حتی مهارت های شنیداری کودک را هم تقویت کنند.

کاردرمانی

کاردرمانگران هم در رفع مشکلات دیکته نویسی کودکان نقش دارند. آن ها با آموزش مفاهیم ادراک فضایی، افزایش تمرکز و توجه و افزایش تن آگاهی کودک، مشکلات او را در این زمینه رفع می کنند.

دارو درمانی

در بعضی از موارد نادر روان درمانگران برای رفع مشکل املای کودکان دارو تجویز می کنند. این شیوه نتیجه مثبت پایینی دارد و تنها در بعضی از موارد حاد از آن استفاده می کنند.

ابزارهای نوروساینس

ابزارهای نوروساینس یکی از جدیدترین شیوه های درمانی اختلال دیکته در کودکان است. برای نتیجه گیری از این روش روش باید از متخصص نوروتراپیست کمک بگیرید.

والدین و مربیان چطور باید با دانش آموزی که در دیکته نویسی مشکل دارد برخورد کنند؟

اگر فرزند شما از اختلال دیکته نویسی رنج می برد برای درک بهتر او و پذیرفتن شرایط از یک کارشناس حوزه مشاوره خانواده کمک بگیرید. علاوه بر این لازم است مربیان کودک را هم در جریان مشکل فرزندتان قرار دهید تا از انجام رفتارهای نادرست پرهیز کنند. یک مربی مناسب در قبال کودکی که از اختلال املا رنج می برد باید اینطور رفتار کند:

• عدم سرزنش و تحقیر کودک
• از نصیحت کردن کودک دست بردارند.
• میزان تکالیف کودک را متناسب با شرایط او تعیین کنند.
• از تنبیه کردن کودک پرهیز کنند.

سخن آخر

در این مطلب سعی کردیم شما را با تمام جنبه های مشکل املا در کودکان آشنا کنیم. فراموش نکنید این مشکل کاملا قابل حل است. از طرفی هم نباید فرزند خود را برای مشکلات املایی مختلفی که دارد سرزنش کنید. اگر برای درمان کودک خود به ر.وان درمانگر ماهر نیاز دارید، کارشناسان مجموعه کلینیک پیروزی همیشه آماده خدمت رسانی به شما هستند.