اسکیزوفرنی چیست؟ علائم تشخیص و روش های درمان
اسکیزوفرنی نوعی اختلال روانی جدی است که در آن افراد واقعیت را غیرعادی تفسیر می کنند. اسکیزوفرنی ممکن است منجر به ترکیبی از توهمات، اوهام و تفکر و رفتار بسیار بی نظم شود که عملکرد روزانه را مختل می کند و می تواند ناتوان کننده باشد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به درمان مادام العمر نیاز دارند. درمان زود هنگام ممکن است به کنترل علائم قبل از بروز عوارض جدی کمک کند و به بهبود چشم انداز طولانی مدت کمک کند. با ما همراه باشید تا شما را با این اختلال بیشتر آشنا کنیم.
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن مغزی است. هنگامی که اسکیزوفرنی فعال باشد، علائم می تواند شامل توهم، گفتار بی نظم، مشکل در تفکر و بی انگیزگی باشد. با این حال با درمان، بیشتر علائم اسکیزوفرنی بهبود می یابد و احتمال عود بیماری کاهش می یابد. در حالی که هیچ درمانی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد، تحقیقات منجر به درمان های ابتکاری و ایمن تر می شود. همچنین متخصصان با مطالعه ژنتیک، تحقیقات رفتاری و استفاده از تصویربرداری پیشرفته برای بررسی ساختار و عملکرد مغز، در حال کشف علل این بیماری هستند. این رویکردها نوید درمانی جدید و موثرتر را می دهند.
اسکیزوفرنی به معنای تقسیم شخصیت، اختلال شخصیت مرزی یا چند شخصیتی نیست. تحقیقات نشان داده است که اسکیزوفرنی به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر می گذارد.
علائم اسکیزوفرنی
هنگامی که این بیماری فعال است می توان آن را با اپیزودهایی مشخص کرد که در آن فرد قادر به تشخیص تجارب واقعی و غیر واقعی نیست. مانند هر بیماری، شدت، مدت و تعداد علائم می تواند متفاوت باشد. با این حال، در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، با افزایش سن فرد، اغلب علائم روان پریشی کاهش می یابد. عدم مصرف داروها طبق تجویز، استفاده از الکل یا داروهای غیرقانونی و شرایط استرس زا باعث افزایش علائم می شود. علائم به سه دسته عمده تقسیم می شوند:
- علائم مثبت: توهماتی مانند شنیدن صدا یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند، پارانویا و برداشت ها، باورها و رفتارهای اغراق آمیز یا تحریف شده.
- علائم منفی: از دست دادن یا کاهش توانایی صحبت کردن، ابراز احساسات یا لذت بردن.
- علائم بی نظم: تفکر و گفتار گیج و بی نظم، مشکل در تفکر منطقی و رفتارهای عجیب یا حرکات غیر عادی.
- شناخت، زمینه دیگری از عملکرد است که در اسکیزوفرنی تحت تأثیر قرار می گیرد و منجر به مشکلات توجه، تمرکز و حافظه و کاهش عملکرد آموزشی می شود.
علائم اسکیزوفرنی معمولاً اولین بار در اوایل بزرگسالی بروز می کند و برای تشخیص باید حداقل شش ماه ادامه داشته باشد. مردان اغلب علائم اولیه را در اواخر نوجوانی یا اوایل 20 سالگی تجربه می کنند در حالی که زنان اولین علائم بیماری را در 20 و اوایل 30 سالگی نشان دهند.
با این حال، قبل از تشخیص، یک روانپزشک باید یک معاینه پزشکی کامل انجام دهد تا سو استفاده از مواد یا سایر بیماری های عصبی یا پزشکی را که علائم آن اسکیزوفرنی را تقلید می کند، رد کند. برای تشخیص این بیماری شما می توانید به متخصصین ما در بهترین کلینیک روانشناسی شرق تهران مراجعه نمایید. آنها می توانند در تشخیص و درمان هر چه سریعتر به شما کمک کنند.
چه عواملی باعث اسکیزوفرنی می شود؟
هیچ کس دقیقاً نمی داند چه عواملی باعث اسکیزوفرنی می شود، به احتمال زیاد نتیجه چندین عامل است. مثلا:
- فشار
برخی از افراد می توانند در اثر یک رویداد استرس زا مانند مرگ یکی از عزیزان یا از دست دادن شغل به این بیماری مبتلا شوند.
- ژنتیک
اگر ارتباط تنگاتنگی با بیماری داشته باشید، به احتمال زیاد به اسکیزوفرنی مبتلا می شوید.
- ضربه مغزی
این معمولاً آسیب هایی است که رشد طبیعی مغز شما را هنگام مادر باردار متوقف کرده است. یا هنگام تولد.
- مواد مخدر و الکل
تحقیقات نشان داده است که اشکال قویتر حشیش خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش می دهد.
- کودکی سخت
اگر در دوران کودکی بدرفتاری کرده باشید، این می تواند خطر ابتلا به بیماری روانی را افزایش دهد. از جمله اسکیزوفرنی.
تحقیقاتی وجود دارد که نشان می دهد می تواند ارتباطی بین یائسگی و اسکیزوفرنی باشد. این ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در این مرحله از زندگی زنان باشد.
عوارض اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی که درمان نشود، می تواند منجر به مشکلات شدیدی شود که هر حوزه زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد. عوارضی که اسکیزوفرنی ممکن است ایجاد کند یا به همراه داشته باشد شامل موارد زیر است:
- خودکشی، اقدام به خودکشی و افکار خودکشی
- اختلالات اضطرابی و وسواس فکری عملی
- افسردگی
- سو مصرف الکل یا داروهای دیگر از جمله نیکوتین و داروهای صد افسردگی
- ناتوانی در کار یا حضور در مدرسه
- مشکلات مالی و بی خانمانی
- ایزوله سازی اجتماعی
- مشکلات بهداشتی و پزشکی
- قربانی شدن
- رفتار پرخاشگرانه، گرچه غیر معمول است
روش های درمان اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک بیماری مادام العمر است، اما درمان موثر می تواند به فرد کمک کند علائم را کنترل کند، از عود بیماری جلوگیری کرده و از بستری شدن در بیمارستان جلوگیری کند.
تجربه هر فرد متفاوت خواهد بود و یک پزشک درمان را متناسب با خود فرد تنظیم می کند.
برخی از گزینه های بالقوه درمان عبارتند از:
- داروهای ضد روان پریشی
برخی از داروهای رایج برای اسکیزوفرنی شامل:
ریسپریدون (ریسپردال)
اولانزاپین (Zyprexa)
کویتیاپین (Seroquel)
زیپراسیدون (ژئودون)
کلوزاپین (کلوزاریل)
هالوپریدول (Haldol)
گفته می شود، بسیاری از این داروها عوارض جانبی دارند، از جمله علائم عصبی و افزایش وزن.
- مشاوره
این می تواند به فرد کمک کند تا مهارت های مقابله ای را پیدا کند و اهداف زندگی خود را دنبال کند. افراد مبتلا به این بیماری حتما باید برنامه درمانی خود را ادامه دهند، حتی اگر علائم بهبود یابد. اگر فردی مصرف دارو را متوقف کند، علائم ممکن است دوباره برگردند.
چگونگی جلوگیری از اسکیزوفرنی
هیچ راهی مطمئن برای جلوگیری از اسکیزوفرنی وجود ندارد، اما رعایت برنامه درمانی می تواند به جلوگیری از عود یا بدتر شدن علائم کمک کند. علاوه بر این، محققان امیدوارند كه یادگیری بیشتر در مورد عوامل خطر اسكیزوفرنی منجر به تشخیص و درمان زودتر شود.
چگونه می توانم به شخصی که مبتلا به اسکیزوفرنی می شناسم کمک کنم؟
مراقبت و حمایت از یکی از عزیزان مبتلا به اسکیزوفرنی می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. دانستن چگونگی پاسخ دادن به شخصی که دچار روان پریشی است دشوار است.
در اینجا چند کار وجود دارد که می توانید برای کمک به عزیزان خود انجام دهید:
- به آنها در درمان کمک کنید و آنها را به ادامه در درمان تشویق کنید.
- به یاد داشته باشید که عقاید یا توهمات آنها برای آنها بسیار واقعی به نظر می رسد.
- به آنها بگویید که تصدیق می کنید همه حق دارند چیزها را به روش خود ببینند.
- احترام، حمایت و مهربانی داشته باشید بدون اینکه رفتار خطرناک یا نامناسب را تحمل کنید.
در صورت نیاز به کمک شما عزیزان می توانید با کارشناسان ما در کلینیک پیروزی ارتباط برقرار نمایید. مشاورین ما در تمامی روز های هفته بصورت 24 ساعته آماده خدمات رسانی به شما عزیزان هستند.
سوالات متداول
-
آیا مبتلایان به اسکیزوفرنی خطرناک هستند؟
کتابها و فیلمهای مشهور اغلب افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا و سایر بیماریهای روانی را خطرناک و خشن نشان می دهند. این معمولاً درست نیست بیشتر مبتلایان به اسکیزوفرنی خشونت ندارند. به طور معمول ترجیح می دهند عقب نشینی کنند و تنها بمانند. وقتی افراد مبتلا به بیماری روانی در رفتارهای خطرناک یا خشونت آمیز شرکت می کنند، به طور کلی نتیجه روان پریشی آنها و ترس از این است که به نوعی توسط محیط اطرافشان تهدید می شوند. مصرف مواد مخدر یا الکل می تواند وضعیت را بدتر کند. از طرف دیگر ، مبتلایان به اسکیزوفرنی می توانند برای خودشان خطری باشند. خودکشی مهمترین علت مرگ زودرس در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است.
-
آیا می توان از اسکیزوفرنی پیشگیری کرد؟
هیچ راهی شناخته شده برای جلوگیری از اسکیزوفرنی وجود ندارد. اما تشخیص و درمان به موقع می تواند به جلوگیری و یا کاهش عود مکرر و بستری شدن در بیمارستان کمک کند و به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و روابط فرد کمک کند.
حرف آخر
اسکیزوفرنی یک بیماری طولانی مدت است که می تواند تأثیر زیادی بر توانایی فرد در زندگی داشته باشد. این تأثیرات می تواند بر افراد اطرافشان نیز تأثیر بگذارد. در هنگام درمان فرد می تواند علائم این بیماری را مدیریت کند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی از حمایت خانواده دوستان و خدمات اجتماعی خود نیز بهره مند خواهند شد. اگر شما نیر به این اختلال مبتلا شده اید می توانید هم اکنون با مشاورین ما تماس حاصل نموده و از خدمات آنها بصورت تلفنی، حضوری و آنلاین بهره مند شوید.
