بایدها و نبایدهای فضاهای آموزشی از دیدگاه روانشناسی
امروزه اکثر افراد به‌خصوص کودکان و نوجوانان بیشترین زمان خود را در محیط‌های آموزشی مانند مدارس، دانشگاه‌ها و فعالیت‌هایی این چنینی صرف می‌کنند. همه ما می‌دانیم که بسیاری از اخلاق‌ها و رفتارهایی که ممکن است یک شخص در طول زندگی بیاموزد در محیط‌های آموزشی می‌باشد پس اهمیت دادن به محیط آموزشی و رعایت کردن بایدها و نبایدهای فضاهای آموزشی یک اصل مهم است، زیرا محیط و عوامل خارجی تاثیر به سزایی بر روی رفتارها و خلقیات و همچنین انگیزه آموزشی فرد دارد.
در سال‌های اخیر پژوهش‌های زیادی در رابطه با محیط آموزشی و اینکه چه عواملی باعث بالا رفتن سطح یادگیری افراد می‌شود صورت گرفت، طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده روانشناسان پی‌برده‌اند، برای اینکه افراد بتوانند به دنبال اهداف و انگیزه خود بروند و همچنین رفتار و واکنش فرد، نسبت به آموزشی که فرا می‌گیرد ماندگارتر باشد و هر روز انگیزه بیشتری برای یادگیری داشته باشد باید جذب فضای آموزشی شود و قبل از هر چیزی محیط آموزشی خود را دوست بدارد.
در این مقاله قصد داریم با اشاره به یک‌سری از بایدها و نبایدهای فضاهای آموزشی و همچنین بهترین عواملی که باعث می‌شود سطح یادگیری به اوج برسد صحبت کنیم پس با ما همراه باشید.
بهترین فضاهای آموزشی از دیدگاه روانشناسی
فضاهای آموزشی اهمیت و تاثیرات زیادی در رشد افراد به خصوص کودکان و نوجوانان دارد. علاوه بر عامل‌هایی مانند خانواده، معلم، دوستان و…که می‌توانند در رشد و تکامل افراد سهم مهمی داشته باشند یکی دیگر از این موارد، محیط‌ها و فضاهای آموزشی است لذا این فضاها یک عامل زنده هستند و قابل دیدن و لمس کردن می‌باشند در نتیجه می‌توانند در رشد تربیتی و آموزشی افراد نقش مهمی را ایفا کنند.
مشاوره روانشناسی تاکید برآن دارد که عواملی همچون نور، رنگ، نحوه چیدمان وسایل، طراحی محیط و… علاوه بر باز شدن ذهن مخاطب در تعلیم و تربیت افراد هم بسیار موثر است.
چه عواملی در یادگیری آموزش نتیجه بخش است؟
- وجود و حمایت‌های خانواده
- جامعه و عوامل آن
- افراد موجود در محیط مدرسه
- دوستان و هم‌کلاس‌ها
- محیط و فضاهای آموزشی
به طورکلی مواردی که در بالا بیان کرده‌ایم، نقش بسیار مهمی در سطح یادگیری دارند، اما نکته‌ای که حائز اهمیت می‌باشد این است که در کارگاه روانشناسی اصل مهم آموزش را بر پایه، محیط و فضاهای آموزشی می‌دانند.
در طراحی فضاهای آموزشی دو نکته مهم و اساسی را باید همیشه در نظر گرفت و با رعایت کردن این دو نکته می‌توان محیط آموزشی استانداردی را طراحی کرد که شامل:
- جنسیت افراد بنابر سلیقه
- مقطع تحصیلی افراد
عامل های موثر در فضاهای آموزشی
- بی‌روح نبودن فضا
- استفاده از رنگ‌های گرم
- ساخت ستون‌های سالن به صورت گرد که نمای بهتری دارد
- رنگ آمیزی راهرو و دیوارهای سالن
- برای نمای کف از سرامیک و یا برای محیط‌های آموزشی کودکان از موکت و یا پارکت‌های نرم استفاده گردد
- در طراحی محیط آموزشی برای کودکان می‌توان از عکس کارتون‌های مورد علاقه کودکان و فانتزی کردن محیط استفاده کرد
- میزان شدت نور در کلاس‌ها و راهروها
- اهمیت دادن به ظاهر کلاس مانند دیوارها، درب، پنجره
- ابزارهای به کار برده شده برای آموزش، مانند تخته سیاه و یا تخته وایت‌برد
- استفاده از تابلوها و متون انگیزشی و آموزشی جذاب
- استفاده از وسایل ورزشی تفریحی در فضای باز (حیاط)
- استفاده از شعر در فضای آموزشی برای یادگیری بهتر کودکان
- چگونگی چیدمان کتاب‌ها و میزهای مطالعه فضای کتابخانه
عوامل فوق در پیشرفت و یادگیری فرد در محیط آموزشی بسیار تاثیرگذار هستند، اما علاوه بر این عوامل، عامل‌هایی هم می‌توان نام برد که از به کار بردن آنها در محیط آموزشی باید اجتناب کرد.
عامل های ناموثر در فضای آموزشی
- استفاده از اشیایی که باعث حواس پرتی می‌شود.
- استفاده از رنگ‌های خیلی روشن که باعث جلب توجه شود
- عدم طراحی درست چیدمان کلاس‌ها
- عدم نقاشی مناسب دیوارها، رنگ درب‌ها و پنجره
سخن آخر
هر چقدر محیط آموزشی دارای جذابیت و انعطاف بیشتری باشد مسلما سطح یادگیری در آن چند برابر خواهد شد، زیرا شاد و مثبت بودن فضاهای آموزشی تاثیرات خوبی بر ذهن انسان می‌گذارد، علی‌الخصوص باعث می‌شود کودکان و نوجوانان انرژی بهتری از پیرامون خود دریافت کنند و این عمل باعث انگیزه در فرد برای رسیدن به اهداف تعیین شده خود می‌باشد. وجود فضاهای آموزشی پاکیزه و دارای امکانات خوب در همین راستا تاثیر پذیر است.
همان‌طور که در مطالب بالا مطالعه کرده‌اید ما به بایدها و نبایدهای فضاهای آموزشی پرداختیم و همچنین نظریه‌های روانشناسی را در رابطه با این موضوع بیان کردیم، بهتر است قبل از فرستادن فرزندتان به مراکز آموزشی از محیط و پیرامون این مراکز بازدید کافی را به عمل آورید و همچنین با یک روان‌شناس و یا مشاوره مشورت کنید تا آگاهی کاملی از فضاهای آموزشی را دریافت کنید.
اگر سوالات و ابهاماتی در رابطه با چگونگی فضاهای آموزشی دارید به راحتی می‌توانید با مشاورین و روانشناسان کلینیک پیروزی به صورت آنلاین در ارتباط باشید تا بتوانید آگاهی کاملی از فضاهای آموزشی در انتخاب این مراکز داشته باشید. مشاورین کلینیک پیروزی در همه ساعاتی از شبانه روز پاسخگوی شما همراهان خوب می‌باشند.
