مالیخولیا چیست؟ علائم و درمان آن
مالیخولیا نوعی افسردگی است که به عنوان یک مشخص کننده برای اختلال افسردگی اساسی طبقه‌بندی می‌شود، به این معنی که معمولاً فرد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی با ویژگی‌های مالیخولیک که نوع شدیدتری از افسردگی هستند تشخیص داده می‌شود، و در آن خلق‌وخو، افکار و عواطف فرد تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرد.
در رابطه با علت دقیق بروز بیماری مالیخولیا ترکیبی از عوامل محیطی، ژنتیکی و روانی دخیل هستند و اصلی‌ترین علامت آن کم شدن و یا از دست دادن کامل علاقه فرد به فعالیت‌هایی است که قبلاً از آنها لذت می‌برد. از دیگر علائم مالیخولیا که در ادامه بحث به طور مفصل به آنها خواهیم پرداخت می‌توان به مشکلات خواب یا بروز افکار خودکشی که شدت آن بیشتر از اختلال افسردگی اساسی است اشاره کرد.
برای درمان مالیخولیا معمولاً ترکیبی از دارو، روان درمانی، تغییر شیوه زندگی و درمان‌های تحریک مغز را به کار می‌برند، و معمولاً مدت زمان بیشتری نیاز است تا درمان صورت گیرد، بنابراین نیاز به حمایت‌های اطرافیان وجود دارد تا با موفقیت بتوان علائم این بیماری را مدیریت کرد.
مالیخولیا چیست؟
مالیخولیا یا افسردگی مالیخولیایی یک اختلال خلقی است که به عنوان احساس غم و اندوه عمیق تعریف شده و بر احساس، تفکر و عمل فرد تأثیر می‌گذارد. این بیماری همچنین می‌تواند به عنوان افسردگی بالینی یا اختلال افسردگی اساسی (MDD) شناخته شود که اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند.
مالیخولیا محدود به مکان‌ها یا گروه‌های خاصی از افراد نبوده و می‌تواند بسیاری از مردم را در سراسر جهان تحت‌تاثیر قرار دهد، تنها ممکن است در نحوه واکنش گروه‌های فرهنگی مختلف به مالیخولیا و شناسایی آن تفاوت‌هایی وجود داشته باشد. از نظر میزان شیوع این بیماری گفته می‌شود تقریباً 25 تا 30 درصد از بیمارانی که از اختلال افسردگی اساسی (MDD) رنج می‌برند، ویژگی‌های مالیخولیک دارند. شیوع این بیماری در زنان 50 % بیشتر از مردان است.
علل بروز بیماری مالیخولیا چیست؟
همانطور که گفته شود مالیخولیا یک بیماری چند عاملی است و عوامل محیطی، روانی و ژنتیکی در بروز این بیماری دخیل هستند، علل بروز مالیخولیا را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه کرد:
علل محیطی
علل محیطی افسردگی مالیخولیایی در درجه اول بیرونی هستند و شامل استرس مزمن، مشکلات مالی، رویدادهای آسیب‌زا یا حتی تغییر فصل می‌شوند. به عنوان مثال مطالعات نشان داده است که بیمارانی که با PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) تشخیص داده می‌شوند، بیشتر احتمال دارد که دوره های افسردگی مالیخولیک را تجربه کنند، یا کسانی که استرس مزمن دارند ممکن است در نهایت مبتلا به افسردگی مالیخولیایی شوند. در کل محیط یا همان شرایط زندگی فرد می‌تواند باعث بروز مالیخولیا شود زیرا قرار گرفتن مداوم در معرض عوامل منفی محیطی برای سلامت روان فرد مضر است.(مشاوره استرس چیست؟)
عوامل روانی
علل روانشناختی مالیخولیا می‌تواند درونی یا بیرونی باشد و شامل تروما، کودک آزاری، خودگویی منفی و نشخوار فکری باشد. مطالعات نشان داده است که آسیب‌های دوران کودکی و سایر عوامل روانی می‌توانند علائم مالیخولیا، مانند بی‌علاقگی به سرگرمی‌های قبلی (بی لذتی)، بی خوابی یا پرخوابی، و احساس شرم یا گناه را ایجاد کنند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی که می‌توانند باعث شروع مالیخولیا شوند به سابقه خانوادگی افسردگی یا نشانگرهای ژنتیکی خاصی اشاره دارد که مستعد ابتلا به این اختلال هستند، طبق تحقیقات انجام شده ثابت شده است که مالیخولیا و سایر اختلالات افسردگی قابل به ارث رسیدن هستند، با این حساب می‌توان گفت که افسردگی و ویژگی‌های آن ژنتیکی هستند.
علائم مالیخولیا چیست؟
عمده‌ترین علائم مالیخولیا شامل بی علاقگی، نوسانات خلقی، علائم فیزیکی مانند درد و تمایل به خودکشی است. شایع ترین علائم افسردگی مالیخولیایی در زیر ذکر شده است:
- بی علاقگی به سرگرمی‌هایی که قبلاً برای افراد لذت بخش بود، به نوعی کناره‌گیری از فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایی که زمانی از آن لذت می‌بردند.
- کم اشتهایی و یا اشتهای زیاد
- بی خوابی یا پرخوابی: بی خوابی به طور قابل‌توجهی با افزایش خطر افسردگی مرتبط است. بی‌خوابی شدید اغلب نشانه مالیخولیا است. برای شناسایی بی‌خوابی یا پرخوابی به عنوان یکی از علائم احتمالی مالیخولیا، به دنبال تغییر در خلق‌وخو، تحریک‌پذیری و الگوهای خواب خود و یا اطرافیانتان باشید.
- خستگی: بر اساس DSM-5، فرد مبتلا به افسردگی مالیخولیایی ممکن است از خستگی رنج ببرد که با انگیزه پایین برای انجام کارهای روزانه، مشکل در تمرکز، و احساس بی‌حالی عمومی ظاهر می‌شود. مشاوره افسردگی می‌تواند به این افراد کمک کند.
- مشکلات حافظه: مشکلات حافظه یا اختلال حافظه به عنوان ناتوانی یا مشکل در به خاطر سپردن رویدادهای گذشته تعریف می‌شود. هنگامی که فردی در به خاطر سپردن خاطرات اخیر یا حقایق روزمره مشکل دارد، می‌تواند نشان‌دهنده یک اختلال افسردگی زمینه‌ای باشد البته که همیشه مشکل حافظه به خاطر افسردگی نیست.
- احساس شرم یا گناه: شرم را می‌توان به عنوان احساس بی‌ارزشی یا حقارت تعریف کرد، در حالی که گناه را می‌توان به عنوان احساس مسئولیت و پشیمانی از اشتباه درک شده تعریف کرد. افراد مبتلا به افسردگی احتمالاً خود را به خاطر بیماری روانی خود سرزنش می‌کنند و به دلیل انگ اجتماعی اطراف احساس گناه می‌کنند.
این افراد همچنین ممکن است در مورد موقعیت‌ها یا اشتباهات گذشته احساس گناه کنند. این احساسات می‌تواند به خودگویی منفی و انتقاد از خود تبدیل شود و افکار و احساسات افسردگی بیشتری را تقویت کند.
- افکار خودکشی: افکار خودکشی به افکاری در مورد گرفتن جان خود اشاره داردکه ممکن است دلایل مختلفی از جمله افسردگی با ویژگی‌های مالیخولیایی داشته باشد.
- سردرد یا معده درد: سردرد یا معده درد را می‌توان به عنوان یک علامت مالیخولیا شناسایی کرد، البته این نکته را به یاد داشته باشید که اگر به یکباره دچار سردرد و معده درد شدید نباید به ابتلا به افسردگی مالیخولیایی شک کنید، چرا که افسردگی به دلیل ترکیبی از علائم که برای مدت طولانی رخ می‌دهد، تشخیص داده می‌شود.
درمان های موجود برای مالیخولیا چیست؟
درمان مالیخولیا معمولاً شامل ترکیبی از داروها، روان درمانی، تغییر سبک زندگی و درمان‌های تحریک الکتریکی مغز است، که در ادامه به طور مفصل به بحث در مورد آنها می‌پردازیم.
درمان دارویی مالیخولیا
داروهای ضدافسردگی که معمولاً برای بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و همچنین اختلالات اضطرابی تجویز می‌شوند، در حدود 40 الی 60 درصد علائم بیماری افسردگی را تقریباً بعد از شش الی هشت هفته پس از آغاز مصرف کاهش می‌دهند. در رابطه با افسردگی مالیخولیا نیز مطالعات نشان داده است که داروهای ضدافسردگی با تغییر میزان مواد شیمیایی مغز از جمله سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین می‌توانند تا حدودی در کنترل علائم مالیخولیا موثر واقع شوند.
البته این نکته را نیز در نظر داشته باشید که داروهای ضدافسردگی یک داروی “یک اندازه مناسب برای همه” نیستند، یعنی قطعا دوز دارو و یا نوع آن برای همه نوع افسردگی مشابه نبوده و متفاوت از هم هستند.
روان درمانی
روان درمانی که به عنوان گفتار درمانی نیز شناخته می‌شود، نوعی درمان برای افرادی است که با اختلالات یا مشکلات سلامت روان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این نوع درمان معمولا شامل صحبت با یک متخصص در یک محیط کنترل شده یک به یک در مورد علائم و علل احتمالی مربوط به مالیخولیا است.
بر اساس راهنمای عملی برای درمان بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی (ویرایش سوم) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، یکی از رایج‌ترین روان‌درمانی‌های مورد استفاده برای درمان مالیخولیا، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. روان درمانی معمولاً به همراه دارو درمانی برای رفع علائم ناشی از افسردگی مالیخولیایی تجویز می‌شود.
زمان لازم برای مشاهده بهبود روان درمانی برای مالیخولیا به دلیل عوامل متعددی مانند شدت، علائم، نوع درمان مورد استفاده، نوع داروهای مورد استفاده و تمایل به مشارکت به طور قابل توجهی متفاوت است. با توجه به انتشارات سلامت هاروارد، درمان شناختی رفتاری معمولاً برای جلسات 30 تا 60 دقیقه‌ای به مدت 12 تا 20 هفته تجویز می‌شود.
تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی به اعمال تغییراتی در امور روزانه اشاره دارد که بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر مثبت می‌گذارد. برخی از بهترین تغییرات شیوه زندگی برای درمان افسردگی مالیخولیایی، برخورداری از خواب کافی، انجام ورزش منظم و اجتناب از مصرف مواد مضری چون مواد الکلی و دخانیات است.
بسته به علائم و عوامل محیطی، پزشک تغییرات خاصی را در شیوه زندگی افراد مبتلا به این بیماری توصیه می‌کند که در ترکیب با داروها و درمان‌های خاص عمل می‌کنند، مثلاً قرار دادن ورزش بدنی به صورت روزانه در برنامه خود علاوه بر تاثیر مثبت کلی بر سلامت روان در درمان اختلالات افسردگی از جمله مالیخولیا نیز بسیار موثر عمل می‌کند.
یا بر اساس مطالعات علمی ثابت شده است که سوء مصرف مواد به طور قابل توجهی با خطر بیشتر افسردگی مرتبط است. بنابراین، حذف سوء مصرف مواد (الکل یا مواد مخدر) یک توصیه درمانی رایج برای بیماران دارای افسردگی است.
هرچند تغییرات سبک زندگی سریع و لحظه‌ای علائم مالیخولیا را کاهش نمی‌دهد، اما هنگامی که همراه با روان درمانی و داروهای ضد افسردگی استفاده شود، فرد در عرض چند هفته یا چند ماه تفاوت محسوسی را احساس می‌کند.
درمان های تحریک مغز
در درمان‌های تحریک مغز از الکتریسیته یا آهنربا برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌شود. این روش به عنوان درمانی برای موارد شدید بیماری‌های روانی از جمله مالیخولیا، اضطراب و غیره استفاده می‌شوند. طبق گفته موسسه ملی سلامت روان، درمان‌های تحریک مغز آخرین گزینه درمانی تجویز شده از سوی پزشکان هستند جایی که دیگر سایر روش‌های درمانی چون دارو و روان درمانی و تغییرات سبک زندگی روی فرد اثری ندارد.
یکی از این روش‌های درمانی که اغلب برای درمان مالیخولیا استفاده می‌شود، الکتروشوک درمانی (ECT) است. ECT شامل استفاده از جریان الکتریکی برای ایجاد تشنج در مغز است. این درمان تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و به چندین جلسه در یک دوره چند هفته ای نیاز دارد.
در نهایت اینکه مالیخولیا با استفاده از روش‌های ذکر شده قابل درمان است به شرطی در مسیر درمان خود از کمک‌های یک متخصص و یا روانشناس بهره برده و تمامی داروها و تغییرات سبک زندگی و نیز جلسات روان درمانی خود را به طور مرتب انجام دهید. کلینیک روانشناسی پیروزی با برخورداری از بهترین امکانات و بهترین روانشناسان و روانکاوان کشور آماده ارائه هر نوع خدمات برای بهبود کیفیت زندگی شما عزیزان است ، برای ارتباط با این کلینیک کافیست با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید.
