رابطه سمی یعنی چه؟ چرا باید جدی اش بگیریم؟
ارتباطات انسانی نقش مهمی در کیفیت زندگی ما دارند. هدف از بودن در یک رابطه، تجربه عشق، احساس امنیت و رشد شخصی است. با این حال، یک رابطه سمی می توانند آسیب های جدی روانی به ما وارد کنند و تعادل روحی مان را بر هم بزنند.
شناخت بهتر ویژگی های رابطه سمی و مخرب و یادگیری راه های مواجهه با آن، گامی مؤثر در ساختن ارتباطاتی سالم تر و پر از آرامش خواهد بود. در این مقاله از سایت کلینیک روانشناسی پیروزی نگاهی به ویژگی های رابطه سمی انداخته و راه های ترمیم اینگونه روابط را بررسی خواهیم کرد.
رابطه سمی یعنی چه؟
این روزها واژه ی “سمی” آن قدر رایج شده که به هرچیزی نسبت داده می شود؛ از رفتار و گفتار گرفته تا تیپ و حتی نوع روابط! اما وقتی از یک رابطه سمی صحبت می کنیم دقیقاً منظور چیست؟
رابطه ای که در آن خبری از احترام متقابل نیست، بحث های تکراری و فرساینده فضای آن را پر کرده، درک متقابل شکل نگرفته، همدلی گم شده و حضور طرف مقابل به جای آرامش، استرس و دلخوری به همراه دارد، بدون شک در زمره ی روابط ناسالم قرار می گیرد. چنین رابطه ای نه تنها چشم انداز روشنی ندارد، بلکه اگر تغییرات بنیادین در نحوه ی ارتباط، طرز فکر و نگاه دو طرف ایجاد نشود، می تواند هر دوی آن ها را از نظر روانی فرسوده کند.
اگر احساس می کنی بخشی از این شرایط در رابطه ات دیده می شود، وقت آن است مهارت های ارتباطی و هیجانی ات را ارتقا بدهی. یادگیری تکنیک های هوش هیجانی و برقراری ارتباط مؤثر می تواند مسیر زندگی ات را دگرگون کند.
نشانه ها و ویژگی های رابطه سمی
نشانه های یک رابطه سمی را همیشه نمی توان به سادگی تشخیص داد؛ گاهی به جای ضربه های آشکار، با فرسایش تدریجی روان و احساسات روبه رو هستیم. رابطه ای که در آن توازن از بین رفته و احساس امنیت و ارزشمندی کاهش یافته، می تواند نشانه هایی مثل موارد زیر داشته باشد:
* همیشه در حال بخشیدن هستید اما کمترین دریافت را دارید و احساس خستگی یا بی اهمیت بودن می کنید.
* نیازهایتان نادیده گرفته می شود و حس احترام متقابل در رابطه وجود ندارد.
* با گذر زمان، اعتمادبه نفستان کاهش می یابد و حس ارزشمندی تان خدشه دار می شود.
* به طور مداوم احساس می کنید که کسی شما را درک نمی کند، حمایت نمی شوید یا مورد تحقیر و سرزنش قرار می گیرید.
* بعد از وقت گذرانی یا گفت وگو با طرف مقابل، حالتان بدتر می شود؛ احساس خستگی، ناراحتی یا عصبانیت دارید.
* طرف مقابل شما را آن طور که هستید نمی بیند یا حتی پشت سرتان بدگویی می کند و ارزش واقعی تان را پایین تر از حد واقع نشان می دهد.
* انرژی روانی زیادی را صرف تقویت روحیه ی او می کنید، بدون اینکه پاسخی متقابل دریافت کنید.
* شما را به طور ناعادلانه مسئول همه ی مشکلات معرفی می کند و در مواقع بروز خطا، مسئولیت را نمی پذیرد.
این نشانه ها زنگ خطرهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
چرا در یک رابطه سمی می مانیم؟
خیلی وقت ها می دانیم که در یک رابطه ناسالم گیر کرده ایم، اما باز هم ماندن را به رفتن ترجیح می دهیم. این ماندن، برخلاف تصور دیگران، نشانه ی ضعف یا علاقه به رنج کشیدن نیست؛ بلکه اغلب ناشی از عواملی پیچیده و درهم تنیده است. یکی از قوی ترین دلایل، “امید” است، امیدی که هر از گاهی با یک رفتار مثبت، یک وعده یا یک تغییر موقت در طرف مقابل، دوباره زنده می شود.
گاهی در ابتدای رابطه علائم هشداردهنده را نادیده می گیریم و حالا که عمیق تر درگیر شده ایم، چشم انتظار بهبود شرایط یا تغییر شخصیت فرد مقابلیم اما چه چیزهایی باعث می شوند با وجود تمام آسیب ها، در چنین رابطه ای باقی بمانیم؟
دلایل ماندن در رابطه سمی می توانند شامل موارد زیر باشند:
* ترس از تنها ماندن یا طرد شدن
* صرف زمان، انرژی و احساس زیاد روی این رابطه
* امید به تغییر رفتارهای منفی شریک عاطفی
* فشارهای فرهنگی یا نگاه سنتی جامعه
* وابستگی مالی به طرف مقابل
* نبود حمایت عاطفی از سوی خانواده و دوستان
* زنده شدن زخم های قدیمی دلبستگی از دوران کودکی
* کاهش عزت نفس و احساس ناتوانی در ترک رابطه
* عذاب وجدان یا احساس مسئولیت بیش از حد
* خوش بینی غیرمنطقی نسبت به آینده رابطه
* دستکاری های روانی و گَس زدگی ذهنی توسط طرف مقابل
* اعتیاد به حل بحران و تکرار چرخه ی تنش و آشتی
* کشش شدید جنسی یا جذابیت فیزیکی
* تجربه ی نوسانات شدید احساسی که به نوعی اعتیاد تبدیل شده
* نگاه به رابطه سمی به عنوان یک چالش یا مأموریت
* احساس ناامنی یا ترس از آسیب پس از جدایی
* وجود فرزند مشترک و نگرانی برای او
درک این دلایل اولین گام برای بازنگری در تصمیم مان درباره ماندن یا ترک چنین رابطه ای است.
چگونه از رابطه سمی خارج شویم؟
پایان دادن به یک رابطه سمی آسان نیست، اما گاهی تنها راه برای بازگشت به آرامش درونی، همین جدایی است. اگر با وجود همه تلاش هایتان، تغییری در شرایط ایجاد نشده و همچنان حالتان بد است، وقت آن است که دست از تلاش یک طرفه بردارید و برای نجات خودتان اقدام کنید.
گام اول، پیدا کردن یک فرد قابل اعتماد، مانند یکی از اعضای خانواده یا دوستی نزدیک، برای در میان گذاشتن موضوع است. حمایت عاطفی اطرافیان می تواند قدرت تصمیم گیری تان را بیشتر کند.
چه تصمیم به ترک رابطه بگیرید و چه بخواهید آن را ترمیم کنید، در هر صورت باید سلامت روانتان را در اولویت قرار دهید. خوددوستی، پایه ی هر رابطه ی سالم است. وقتی یاد می گیرید برای خودتان ارزش قائل شوید، می توانید روابطی بسازید که به جای فرسودن، به شما نیرو بدهند.
تمرین خوددوستی می تواند شامل کارهای کوچکی باشد؛ از قدم زدن در طبیعت و دیدار با کسانی که دوستشان دارید گرفته تا امتحان یک غذای دلخواه یا سرگرمی جدید.
رویارویی با یک رابطه سمی ممکن است شما را دچار فرسودگی روحی کند. بنابراین، به جای ماندن در چرخه ی خشم، دلخوری و ترس، سعی کنید جای آن ها را با احساسات مثبت پر کنید. اگر رابطه ای فقط بار منفی دارد و روزبه روز شما را از خودتان دورتر می کند، رها کردن آن نشانه ی ضعف نیست، بلکه یک انتخاب هوشمندانه است. همیشه به خاطر داشته باشید: «تنها بودن بهتر از اسیر بودن در رابطه ای است که حالتان را بد می کند.»
سخن آخر
پایان دادن به یک رابطه سمی ممکن است از سخت ترین تصمیم های زندگی باشد اما گاهی همین تصمیم، آغاز رهایی و بازگشت به آرامش است. ماندن در یک رابطه پرتنش، جایی که احساس امنیت، شادی و عشق از بین رفته، چیزی جز فرسودگی عاطفی به همراه ندارد اما خبر خوب این است: شما سزاوار یک زندگی سالم و آرام هستید.
شجاعت واقعی در این است که از چرخه ای که حالتان را بد کرده بیرون بیایید و برای خودتان ارزش قائل شوید. ترک یک رابطه ناسالم نه نشانه ی شکست، بلکه قدمی بزرگ به سوی رشد، خودشناسی و خوشبختی ست.
فراموش نکنید که هیچ رابطه ای ارزش آن را ندارد که آرامش درونی تان را قربانی اش کنید. اگر در این مسیر نیاز به حمایت دارید، تیم تخصصی ما در مرکز مشاوره پیروزی همراه شماست تا با آگاهی و آرامش، زندگی ای را بسازید که لیاقت آن را دارید.
دریافت نوبت:
شماره تماس یپروزی: 
۰۲۱۷۷۴۳۱۶۴۹
شماره تماس قیطریه: 02126456903
ساعات کار
| روزهای هفته | 8:00 – 17:00 |
| پنج شنبه | با هماهنگی |
| جمعه | تعطیل |
تماس:۰۲۱-۷۷۴۳۱۶۴۹
آخرین مطالب
تاثیر بخشش خیانت بر سلامت روان و روابط عاطفی
آیا می توان خیانت را بخشید؟ نگاهی روان شناسانه به بخشش خیانت مواجهه با خیانت در یک رابطه عاطفی می تواند یکی از سنگین ترین و پیچیده ترین تجربه های زندگی باشد. وقتی اعتماد [...]
چرا تنبیه بدنی کودک اشتباه است؟
چرا تنبیه بدنی کودک راه حل نیست؟ پیامدهای تنبیه بدنی کودک تنبیه بدنی کودک، یکی از رایج ترین و در عین حال آسیب زا‌ترین روش های تنبیه در خانواده هاست. در بسیاری از خانه [...]
