اختلال سلوک (CD)
اختلال رفتاری کودکان، طیف وسیع و گسترده ای دارد. یکی از اختلال های شایع، اختلال سلوک است. بر اساس گزارشات آکنباخ و ادلبروک (1978) یک سوم تا نیمی از تمامی مراجعان برای خدمات روان شناختی را کودکان پرخاشگر و مبتلا به اختلال سلوک تشکیل می دهند. اصطلاح اختلال سلوک به الگوی رفتار ضد اجتماعی غیر قابل کنترل کودک یا نوجوان گفته می شود که با آسیب رساندن قابل ملاحظه در کارکرد روزمره در خانه یا مدرسه و نگرانی زیاد سایر افراد همراه است. در این مطلب از سایت کلینیک روانشناسی پیروزی، با جزئیات بیشتری در مورد اختلال سلوک، علائم آن در کودکان و همچنین راهکارهای درمانی و مدیریت این اختلال آشنا خواهید شد. اگر شما یا اطرافیان تان با چنین مشکلاتی مواجه هستید، همراه ما باشید تا اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب کنید.
اختلال سلوک چیست؟
اختلال سلوک یکی از رایج ترین اختلالات رفتاری در کودکان و نوجوانان است که می تواند تأثیرات منفی بسیاری بر روابط اجتماعی، عملکرد تحصیلی و زندگی شخصی آن ها داشته باشد. این اختلال شامل رفتارهایی مانند بی احترامی به قوانین، پرخاشگری، دروغ گویی، تخریب اموال و سایر رفتارهای ضد اجتماعی است. علل بروز اختلال سلوک می توانند متنوع باشند و شامل عوامل ژنتیکی، تربیتی، روان شناختی و محیطی شوند. اختلال سلوک در کنار اختلال نافرمانی مقابله ای ، بخشی از دسته بندی اختلالات رفتاری مخرب به حساب میآید و گاهی اوقات، ODD می تواند به اختلال سلوک پیشرفت کند. نکته قابل توجه این است که اختلال سلوک اغلب به تنهایی ظاهر نمی شود و ممکن است با مشکلات دیگری مثل افسردگی، اختلال نقص توجه و بیش فعالی و یا اختلالات یادگیری همزمان دیده شود.
میزان شیوع اختلال سلوک در کل جمعیت حدود 5 درصد می باشد و در پسرها 12-4 بار شایع تر از دخترهاست.
علائم اختلال سلوک
- پرخاشگری با مردم یا حتی حیوانات
- زور گفتن به دیگران
- قلدری کردن
- تهدید مردم
- دعوا کردن استفاده از وسایل خطرناک برای آسیب رساندن به دیگران
- بی رحمی فیزیکی نسبت به مردم و حیوانات
- دزدی کردن
- به اجبار کسی را مجبور به برقراری رابطه جنسی کردن
- تخریب اموال دیگران
- فرار از زیر بار مسئولیت و دروغ گفتن
- داشتن غیبت های غیر موجه در مدرسه و …
چه کسانی در معرض اختلال سلوک قرار دارند؟
اختلال سلوک اغلب کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. این اختلال معمولاً پیش از 10 سالگی آغاز می شود، اما در دوران نوجوانی، بهویژه در پسران، شدت بیشتری پیدا می کند. تحقیقات نشان داده اند که از هر چهار کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه-بیشفعالی، یک نفر در معرض ابتلا به اختلال سلوک قرار دارد. به طور کلی، پژوهشگران بر این باورند که حدود 45 درصد از کودکان مبتلا به ADHD علائم اختلال سلوک را نیز نشان می دهند.
همچنین ممکن است عوامل زیر در ابتلا به سلوک نقش داشته باشند:
- زندگی کردن در شهر
- فقر و کمبود منابع غذایی
- وجود سابقه ابتلا به سلوک در خانواده
- مصرف الکل و اعتیاد به مواد مخدر توسط یکی از اعضای خانواده
- قرار گرفتن در معرض سو استفاده
- وجود سایر بیماری های روانی در اعضای خانواده
علل ابتلا به اختلال سلوک
- عوامل ژنتیک
- تاثیر دوستان و رسانه های عمومی
- محیط خانوادگی و روابط والد فرزند
- عوامل نوروپسیکولوژیک
- عوامل پیش از تولد
- مسائل اجتماعی اقتصادی
- عوامل شناختی
پژوهش ها نشان میدهند که کودکان با اختلال سلوک، به طور ارثی، کاهش محسوسی در فعالیت سیستم عصبی دارند که نتیجه آن انگیزش بیشتر برای دستیابی به تحریک مورد دلخواه است. این عامل به طور حتم، با سطح بالای هیجان خواهی که در اغلب اوقات منجر به اختلال های سلوکی می شود ارتباط دارد.
دسته بندی اختلال سلوک
اختلال سلوک بر اساس سنی که نشانه های آن برای اولین بار ظاهر می شوند، به سه دسته تقسیم می شود:
- شروع در دوران کودکی: زمانی که علائم پیش از ۱۰ سالگی بروز پیدا کنند.
- شروع در نوجوانی: زمانی که نشانه ها در دوره نوجوانی ظاهر شوند.
- شروع نامشخص: زمانی که سن دقیق آغاز علائم مشخص نیست.
برخی از کودکان مبتلا به این اختلال، احساسات اجتماعی محدودی دارند و اغلب به عنوان افراد بی احساس شناخته می شوند. رفتارهای پرخاشگرانه و مخرب در پسران مبتلا به اختلال سلوک بیشتر دیده می شود، در حالی که دختران بیشتر با رفتارهای فریبکارانه قوانین را زیر پا می گذارند.
انواع اختلال سلوک به لحاظ شدت
اختلال سلوک خفیف
فرد به جز مشکلات رفتاری لازم برای دیاگنوز شدن اختلال سلوک، هیچ مشکل رفتاری دیگری ندارد یا تعداد آنها بسیار اندک است. مشکلات رفتاری او آسیب نسبتا اندکی به دیگران وارد می آورند مثل دروغ گویی، غیبت غیر موجه و …
اختلال سلوک متوسط
تعداد مشکلات رفتاری و پیامدهای آنها برای دیگران در حد فاصل تعداد مشکلات رفتاری و پیامد های قید شده در اسپسیفایر خفیف و اسپسیفایر شدید قرار دارند مثلا دزدی از دیگران بدون درگیر شدن با آنها
اختلال سلوک شدید
فرد علاوه بر مشکلات رفتاری لازم برای دیاگنوز شدن اختلال سلوک، تعداد زیادی مشکلات رفتاری دیگر دارد یا مشکلات رفتاری او باعث آسیب رسانی قابل ملاحظه به دیگران می شوند مثل مجبور کردن دیگران به برقراری رابطه جنسی، استفاده از سلاح سرد یا گرم، دزدی به همراه درگیری با قربانی و … (انجمن روانپزشکی آمریکا، 1401، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5-TR، دکتر مهدی گنجی، جلد یک، ساوالان)
تشخیص اختلال سلوک
اگر کودک شما رفتارهایی از خود نشان می دهد که ممکن است به اختلال مذکور مرتبط باشد، ضروری است که تحت ارزیابی و مشاوره متخصص سلامت روان مرکز روانشناسی پیروزی قرار گیرد. این ارزیابی معمولاً شامل پرسش هایی از شما و فرزندتان درباره الگوهای رفتاری اوست تا تشخیص دقیق تری صورت گیرد.
برای تأیید اختلال سلوک در کودک، لازم است که او حداقل سه مورد از رفتارهای شایع در این اختلال را از خود بروز دهد. علاوه بر این، یکی از این رفتارها باید در طول شش ماه گذشته مشاهده شده باشد. همچنین، این مشکلات رفتاری باید به حدی جدی باشند که تأثیر منفی زیادی بر جنبه های اجتماعی یا تحصیلی زندگی کودک بگذارند.
درمان اختلال سلوک چگونه صورت می گیرد؟
روش های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد که روان درمانی های متنوع برای کودک و خانواده اش موثرترین آنها به شمار می روند.
انواع روش های درمان اختلال سلوک:
آموزش مدیریت والدین
این روش به والدین کودک مبتلا آموزش می دهد که چگونه با ایجاد یک نظام ثابت، کودک را به انجام رفتارهای مثبت ترغیب کنند.
روان درمانی
روان درمانی مجموعه ای از تکنیک هاست که به افراد کمک می کند احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده خود را شناسایی و تغییر دهند. افراد دارای اختلالات روانی مختلف می توانند با مراجعه به روان شناس یا روان پزشک، درمان و راهنمایی های علمی دریافت کنند. مرکز روان شناسی حس تحول قادر است به شما و فرزندتان در تشخیص و درمان اختلال سلوک یاری رساند.
آموزش مدیریت خشم
برای کاهش تأثیرات منفی خشم بر کودک، ضروری است که تکنیک های کنترل خشم به او آموزش داده شود. از آنجا که جدا شدن کودک از عوامل تحریک کننده خشم عملی نیست، آموزش کنترل خشم به او کمک می کند تا به روش های صحیح واکنش نشان دهد.
روان درمانی فردی
این نوع از درمان تمرکز بر توسعه مهارت های حل مسئله، بهبود روابط از طریق حل تعارض و کاهش تأثیرات منفی محیط دارد.
درمان مبتنی بر جامعه
این روش شامل مدارس درمانی و گروه درمانی های ساختاریافته است که می توانند برای کاهش رفتارهای مشکل ساز، برنامه های منظمی ارائه دهند.
در مورد داروها، معمولاً از آنها برای درمان اختلال سلوک استفاده نمی شود. اما در صورتی که اختلالات روانی دیگری نیز همزمان با اختلال سلوک وجود داشته باشد، ممکن است بیماری به استفاده از داروهایی برای بهبود وضعیت خود نیاز داشته باشد. به عنوان مثال، اگر کودک دچار اختلال سلوک وADHD باشد، ممکن است از داروهایی مانند ویاس برای مدیریت بهتر علائم بیش فعالی استفاده شود.
سخن نهایی
اختلال سلوک به الگویی از رفتارهای کودک و نوجوان اطلاق می شود که معمولاً مخالف با قواعد اجتماعی و هنجارهای فرهنگی است. این اختلال شامل رفتارهایی می شود که نشان دهنده ی سرکشی، نافرمانی، نقض حقوق دیگران و گاهی خشونت است. چنین کودکانی ممکن است در انجام وظایف مدرسه یا خانه مشکل داشته باشند، ممکن است به دیگران آسیب برسانند یا قوانین و مقررات را زیر پا بگذارند.
توجه داشته باشید که این اختلال نباید با دوره های گذرا و تغییرات رفتاری که کودکان و نوجوانان به طور طبیعی تجربه می کنند، اشتباه گرفته شود. تغییرات موقتی در رفتار، به ویژه در سنین خاص مانند دوران بلوغ، امری طبیعی است. با این حال، زمانی که این رفتارها مداوم و شدید می شوند و تأثیر منفی بر زندگی روزمره فرد دارند، ممکن است به اختلال سلوک اشاره داشته باشند.
در صورت مشاهده علائم اختلال سلوک در فرزند خود، بسیار مهم است که بدون تأخیر با یک پزشک متخصص مشورت کنید. درمان این اختلال نیاز به شناسایی به موقع و مداخله حرفه ای دارد. روش های درمانی مختلف از جمله مشاوره، درمان های رفتاری و دارو درمانی می توانند به بهبود وضعیت فرد کمک کنند.
مرکز روانشناسی پیروزی می تواند در شناسایی و درمان اختلالات رفتاری از جمله اختلال سلوک به شما کمک کند. این مرکز با استفاده از روش های درمانی تخصصی و با همکاری تیمی از روانشناسان و مشاوران مجرب، می تواند به بهبود وضعیت فرزند شما و کاهش اثرات منفی این اختلال کمک کند. اگر به مشاوره یا راهنمایی بیشتری نیاز دارید، میتوانید به تیم متخصص ما مراجعه کنید تا از خدمات حرفه ای و پشتیبانی لازم بهره مند شوید.
دریافت نوبت:
شماره تماس یپروزی: ۰۲۱۷۷۴۳۱۶۴۹
شماره تماس قیطریه: 02126456903
ساعات کار
روزهای هفته | 8:00 – 17:00 |
پنج شنبه | با هماهنگی |
جمعه | تعطیل |
تماس:
۰۲۱-۷۷۴۳۱۶۴۹
آخرین مطالب
اسکیزوفرنی چگونه بر ذهن و زندگی افراد تأثیر میگذارد؟
اسکیزوفرنی، صدای ناشناخته ذهن اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک اختلال روانی جدی است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد تأثیر عمیقی می گذارد. این بیماری می تواند منجر به توهم، هذیان و اختلال [...]
تشخیص اختلال نقص توجه – بیشفعالی بزرگسالان؛ آیا شما هم مبتلا هستید؟
نگاهی به اختلال نقص توجه – بیشفعالی بزرگسالان بیشفعالی یا اختلال نقص توجه - بیشفعالی بزرگسالان (ADHD) یک اختلال عصبی رشدی است که در کودکان و بزرگسالان دیده می شود. افراد مبتلا به این [...]