چرا فرزندم لجبازی می‌کند؟ بررسی دلایل و روش‌های صحیح تربیتی

لجبازی کودکان و راهکارهای موثر برای والدین

لجبازی یکی از رفتارهای رایج در کودکان است که باعث می ‌شود آن‌ ها از انجام درخواست ‌ها و وظایف سرپیچی کنند، حتی اگر این کار به نفع خودشان باشد و از آن‌ ها در برابر آسیب ‌ها محافظت کند. برای مثال، ممکن است کودکی از بستن کیف مدرسه ‌اش امتناع کند، بدون آنکه دلیل مشخصی برای این رفتار داشته باشد.

کودکان لجباز معمولاً به دستورات والدین خود توجه نمی ‌کنند و از عمل به آن ‌ها سر باز می ‌زنند. این کودکان تصمیم می ‌گیرند نگرش، رفتار یا موضع خود را در برابر والدین تغییر ندهند. خواهش، اجبار یا حتی گفتگو نیز معمولاً تأثیری بر آن‌ ها ندارد. کودک لجباز تنها کاری را انجام می ‌دهد که به آن تمایل دارد و نسبت به سایر عوامل بی ‌توجه است. در این مقاله از سایت کلینیک روانشناسی پیروزی قصد داریم ریشه های لجبازی در کودکان و نحوه صحیح برخورد والدین را شرح دهیم پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

ریشه ‌های لجبازی در کودکان

درخواست‌های غیرمنطقی

یکی از دلایل اصلی لجبازی کودکان، خواسته ‌هایی است که به دلیل ناتوانی آن ‌ها در درک کامل شرایط زندگی و قوانین منطقی، غیرمعمول به نظر می‌ رسند. چیزی که از نگاه بزرگسالان کاملاً غیر ممکن است، در ذهن کودک یک خواسته منطقی به حساب می ‌آید. وقتی این خواسته ‌ها برآورده نمی ‌شوند، لجبازی به عنوان واکنشی طبیعی بروز می‌کند.

جلب توجه والدین

گاهی اوقات لجبازی کودکان ریشه در نیاز آن ‌ها به توجه دارد. در شرایطی که والدین به دلیل مشغله یا بی‌ توجهی به کودک، زمان کافی برای او نمی ‌گذارند، کودک ممکن است با رفتارهای لجبازانه سعی کند توجه آن‌ ها را جلب کند. این رفتار اغلب نشانه ‌ای از نیازهای عاطفی برآورده ‌نشده کودک است.

زیاده‌ خواهی در مسائل روزمره

کودکان اغلب به دلیل درک محدودشان نمی ‌توانند تشخیص دهند که داشتن بیش از حد یک چیز، مثل غذا، لباس یا اسباب ‌بازی، ضرورت ندارد. برای مثال، ممکن است کودک بخواهد تمام اسباب ‌بازی‌ های فروشگاه را بخرد، حتی اگر از آن ‌ها استفاده نکند. این خواسته ‌ها معمولاً با مخالفت والدین همراه است، که اگر این مخالفت‌ ها به شیوه ‌ای نامناسب باشد، لجبازی در کودک تقویت می ‌شود.

کنجکاوی و آزمودن واکنش‌ها

برخی کودکان از لجبازی به عنوان ابزاری برای آزمایش رفتار دیگران استفاده می‌ کنند. آن ‌ها با رفتارهای مخالف ‌گونه، واکنش ‌های والدین و اطرافیان را می ‌سنجند تا بفهمند در موقعیت ‌های مختلف چه انتظاری می ‌توانند داشته باشند.

گریز از مسئولیت‌ها

بسیاری از کودکان تمایلی به انجام وظایف شخصی خود ندارند و ترجیح می ‌دهند والدین همه کارها را برایشان انجام دهند. مرتب کردن اتاق، پوشیدن لباس یا حتی غذا خوردن، نمونه ‌هایی از کارهایی هستند که ممکن است کودک بخواهد آن ‌ها را به والدین واگذار کند. هرچند که این رفتار در نگاه اول طبیعی به نظر می‌ رسد، اما اگر والدین تمام مسئولیت‌ های کودک را به عهده بگیرند، این رفتارها می‌ توانند به لجبازی منجر شوند.

درک این دلایل به والدین کمک می ‌کند تا با آرامش و رویکردی آگاهانه با رفتارهای لجبازانه کودکان برخورد کرده و به نیازهای آن‌ها پاسخ دهند.

راهکارهایی برای کاهش لجبازی کودکان

• تکرار بیش از حد توصیه، کودک را لجباز می کند.
• به جای توصیه های دستوری، از توصیه های خبری استفاده کنید.
• خواسته های موجه کودک را پاسخ بدهید.
• به کودکتان توجه بیشتری داشته باشید.
• سرزنش کردن بیش از حد کودک، او را لجباز تر می کند.
• به فرزندتان حق انتخاب دهید.

رفتارهایی که کودک را لجباز می کنند

والدی که خودش لجباز است←کودک از والدین الگوبرداری می کند.

وقتی فرزند را با دیگری مقایسه کنید←کودک برای جلب توجه مدام لجبازی می کند.

وعده دروغ دادن به کودک←کودک بی اعتماد شده و مدام نافرمانی می کند.

چشم پوشی کردن از احساسات کودک←کودکی که در هر موقعیتی گریه می کند، به دنبال جلب توجه است.

والدی که کنترل گر است←کودک برای نشان دادن استقلالش لجبازی می کند.

والدی که به فرزندش حق انتخاب ندهد←تحمیل کردن انتخاب خود به کودک منجر به لجبازی او می شود.

چگونه لجبازی را در کودکان شناسایی کنیم؟

برای اینکه بتوان رفتار کودک را لجبازی نامید، باید آن را از نظر مدت زمان تکرار، شدت و تاثیرگذاری بر روابط اجتماعی مورد بررسی قرار داد. موارد زیر می ‌توانند به شناسایی دقیق‌ تر این رفتار کمک کنند:

تکرار در موقعیت ‌های مختلف

اگر لجبازی به طور منظم و در شرایط گوناگون مشاهده شود، می‌ توان آن را به عنوان یک چالش رفتاری تلقی کرد.

شدت رفتار

هنگامی که رفتارهای لجبازانه کودک به حدی می ‌رسد که روند عادی زندگی او یا خانواده را مختل می ‌کند، ممکن است نشانه وجود یک مشکل عمیق‌ تر باشد.

اثرگذاری بر روابط

لجبازی کودک می ‌تواند تعامل او با والدین، مربیان، همسالان و دیگر افراد را تحت تأثیر منفی قرار دهد و باعث کاهش کیفیت این روابط شود.

شناخت این جنبه ‌ها به والدین کمک می‌ کند تا رفتارهای کودک را بهتر تحلیل کرده و راه‌حل‌ های مناسب ‌تری پیدا کنند.

کودکان لجبازی می‌کنند، چون می‌خواهند دیده شوند. وقتی آن‌ها را نمی‌بینید، زورگویی می‌کنید، به پرخاشگری متوسل می‌شوید یا بدون پرسیدن نظر آن‌ها، کار خودتان را می‌کنید، در واقع دارید فرزندتان را به سمت لجبازی بیشتر سوق می‌دهید.

ساده‌ترین راه حل رفع لجبازی کودک

ابتدایی‌ترین راه حل این است که فرزند خود را با کوتاه آمدن و رفع نیازش بد عادت نکنید. زمانی که فرزند شما برای دستیابی به چیزی که می خواهد دست به پرخاش می زند و شما به پرخاش او پاسخ می دهید (مثبت یا منفی) این پیام را صادر می کنید که راهکار او می تواند موثر باشد و او این راه را برای رسیدن به خواسته های خود انتخاب می کند.

گاهی کودکان نیاز به جدیت و قاطعیت شما دارند تا تربیت بهتری داشته باشند. بسیاری از والدین برای اینکه زودتر صدای بچه قطع شود خواسته او را برآورده می کنند، برخی به دلیل اینکه خسته هستند یا حوصله او را ندارند این کار را انجام می دهند. پدر و مادر باید بدانند که اینها دلایل خوبی برای تربیت بد نیستند. در طول روز وقت مناسب و مشخصی را فقط صرف بازی با کودک خود کنید.

در انجام برخی کارها از او کمک بخواهید. همیشه او را امر و نهی نکنید. گاهی بهتر است او را از چیزی که دوست دارد محروم کنید. اما به این صورت که دلیل این کار خود را به او توضیح دهید. کودک بهتر است بداند که عواقب رفتار بد او چه خواهد بود تا بتواند رفتار مناسب را انتخاب کند.

اگر از چیزی ناراحت است یا به چیزی اعتراض دارد، از او بخواهید که با شما حرف بزند و به او گوش دهید و خود را حامی و امین او معرفی کنید. نه فردی که ناراحتی او برایش مهم نیست. به قول هایی که می دهید عمل کنید و خونسردی خود را حفظ کنید و سعی کنید عصبانی نشوید چرا که کودک این حالات را متوجه می شود و از آنها به نفع خود استفاده می کند.

با لجبازی کودکان چکار کنیم؟

یکی از گلایه های والدین درباره لجبازی کودکان زیر 7 سال است. اغلب این لجبازی ها به حس استقلال طلبی بچه ها برمیگردد و طبیعی است اما با کنترل کردن برخی نکات می توان این لجبازی ها را کم و کنترل کرد.

• به اندازه به بچه ها توجه کنید، نه زیاد و نه کم
• انتظارهای عجیب و فراتر از توان نداشته باشید، مثل مرتب بودن همیشه اتاقش
• به قانون هایی که می گذارید، پایبند باشید و آن را زیر پا نگذارید
• در امور تربیتی با همسرتان هماهنگ باشید
• در بازی ها و کارهای شخصی اش دخالت نکنید
• کودک را درک کنید
• همیشه با او به احترام رفتار کنید، خدشه به عزت نفس می تواند از دلایل لجبازی باشد
• خودتان لجبازی نکنید و الگوی خوبی باشید

نتیجه گیری

حالا که با دلایل لجبازی کودکتان آشنا شدید، قدم بعدی این است که به رفتارها و واکنش ‌های خود توجه کرده و آن ‌ها را بهبود ببخشید. فرزندپروری یک مهارت است که نیاز به یادگیری و تمرین دارد. منابع زیادی برای این کار وجود دارد؛ از مطالعه کتاب‌ ها و مقالات آموزشی گرفته تا شرکت در دوره‌ های تخصصی تربیت فرزند.

اما این مسیر ممکن است چالش ‌برانگیز باشد و نیاز به راهنمایی ‌های دقیق ‌تری داشته باشد. در اینجا کلینیک روانشناسی پیروزی می ‌تواند همراه شما باشد. متخصصان ما با ارائه مشاوره‌ های حرفه‌ ای و راهکارهای کاربردی، به شما کمک می‌ کنند تا بهترین روش ‌های برخورد با لجبازی کودکتان را بیاموزید و ارتباطی سالم و مؤثر با فرزندتان برقرار کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو وقت مشاوره، با ما تماس بگیرید.