روانشناسی صنعتی و سازمانی چیست؟
روانشناسی صنعتی و سازمانی حیطه ای از روانشناسی است که با استفاده از اصول روانشناسی سعی در بهتر شدن عملکرد افراد یک سازمان یا مرکز دارد.
امروزه به دلیل پیچیدگی و گسترش تنوع مشاغل، نیاز به این حیطه کاملا احساس می شود.
روانشناسی صنعتی سازمانی نقش پررنگی در حوزه منابع انسانی سازمان های مختلف دارد. در این مطلب به بررسی تعریف کامل روانشناسی صنعتی سازمانی پرداخته و ابعاد مختلف آن را با هم بررسی می کنیم.
همانطور که گفتیم، روانشناسی صنعتی سازمانی یکی از شاخه های روانشناسی کاربردی است که با توسعه و کاربرد اصول علمی در محل کار آدمی، سروکار دارد.
روانشناسی صنعتی و روانشناسی سازمانی با یکدیگر همپوشی قابل ملاحظه ای دارند و به همین دلیل این اصطلاح، جایگزین این دو رشته از روانشناسی کاربردی شده است.
روانشناسان صنعتی و سازمانی در دو زمینه (تحقیق) و (کاربردِ) یافته های علمی در حل مشکلات انسانی سازمان ها، فعال هستند.
روانشناسان صنعتی/سازمانی در دانشگاه ها، شرکت های مشاوره ای، سازمان های دولتی و بخش های خصوصی، به کار اشتغال دارند.
در تاریخچه روانشناسی صنعتی در آمریکا با نام های متعدد آشنا می شویم و به این نتیجه می رسیم که افرادی مانند برایان، هارتر، گیلبرث، تیلور، مونستربرگ، لندی، یورکز، بینگهام، وایتلس، بلوم و بسیاری از صاحب نظران بزرگ دیگر در غرب چه نقش عظیمی را در پیدایش و گسترش روانشناسی صنعتی/سازمانی ایفا کرده اند.
(ساعتچی، محمود، روان شناسی صنعتی و سازمانی، چاپ بیست و سوم، ویرایش)
وظایف روانشناسان صنعتی سازمانی
- انتخاب مناسب ترین افراد برای محیط کار
- اندازه گیری و بررسی عملکرد شغلی
- بهبود ارتباطات در محیط کار
- ایجاد فرهنگ سازمانی
- آموزش مهارت های شغلی
- آموزش رفتارهای سیاسی در محیط کار
- تجزیه و تحلیل مشاغل
- ایجاد انگیزش برای کارکنان در محیط کار
- افزایش رضایت شغلی
- تسهیل فرایندهای کاری
- ایجاد رفتارهای مطلوب
- کاهش استرس شغلی
- ارزیابی رفتارها و توانمندی های کارکنان
6 حوزه مهم در روانشناسی صنعتی سازمانی
انتخاب کارمندان:
روانشناسان صنعتی سازمانی باید از بهترین ابزار ها و روش ها استفاده کرده تا برای هر حیطه فرد مناسبی را انتخاب کنند. مثلا برای واجد شرایط بودن فردی برای یک موقعیت خاص از آزمون های غربالگری استفاده می کنند.
ارگونومی:
این زمینه یکی از کلیدی ترین حوزه های روانشناسی صنعتی سازمانی می باشد و شامل طراحی یک سری رویه هایی است که برای به حداکثر رساندن عملکرد و به حداقل رساندن آسیب ها کاربرد دارند.
توسعه سازمانی:
روانشناسان این حیطه، با افزایش سود، طراحی مجدد محصولات و برخی ایده های خاص، سعی در توسعه و گسترش سازمان دارند.
آموزش:
افراد حرفه ای، تعیین میکنند که چه شخصی با داشتن چه ویژگی هایی برای کدام مشاغل مناسب تر است و توسعه و ارزیابی برنامه های آموزشی کارکنان را در اولویت امور قرار می دهد.
مدیریت عملکرد:
روانشناسان در این بخش یک سری تکنیک هایی را جهت بررسی میزان عملکرد کارکنان، توسعه می دهند.
زندگی کاری:
روانشناسان صنعتی سازمانی در زمینه زندگی کاری، به دنبال یافتن راه هایی برای افزایش پاداش شغلی هستند و قصد دارند با طراحی برنامه هایی کیفیت زندگی در محل کار را بالا ببرند.
هدف روانشناسی صنعتی سازمانی به زبان ساده
اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، در کل این شاخه از روانشناسی بر دو هدف کلی استوار است:
- کارکنان هر سازمانی از لحاظ روحی روانی در وضعیت سالم قرار گرفته و شاد باشند، به بیانی کلی تر حال خوبی داشته باشند.
- امور مختلف یک سازمان به بهترین شکل ممکن انجام شوند تا به میزان حداکثری بهره وری برسند.
برخی از عناوین شغلی در زمینه روانشناسی صنعتی سازمانی
- کارشناس مدیریت استعداد
- مدیر تحقیقات منابع انسانی
- کارشناس توسعه سازمانی
- دانشمند محقق
- تحلیل گر رفتار
- روان سنجی
- کارشناس گزینش و ارزشیابی
- آموزش و توسعه
- روانشناس پرسنل
روانشناسی صنعتی سازمانی در کشورهای توسعه یافته و به ویژه آمریکا که خاستگاه آن است، دارای جایگاه بالا و درآمد بسیار عالی می باشد.
چهره های مشهور ایرانی حوزه روانشناسی صنعتی سازمانی
دکتر حسین شکرکن: ایشان به عنوان موسس این رشته در دانشگاه شهید چمران اهواز و برای اولین بار در سال 1352 شناخته شده اند.
دکتر ابوالقاسم نوری، دکتر نسرین ارشدی، دکتر حمید رضا عریضی، دکتر کیومرث بشلیده، دکتر عبدالکاظم نیسی و دکتر سید اسماعیل هاشمی که همگی سهم درخشانی در شکل گیری و توسعه این شاخه از علم روانشناسی داشته اند.
معرفی کتاب در زمینه روانشناسی صنعتی سازمانی
کتاب زمینه روانشناسی صنعتی سازمانی نوشته رونالد ریجو و با ترجمه داود حسین زاده، زهرا لبادی و پرویز صالحی است که مقدمه ای کامل و جامع بر حوزه روانشناسی صنعتی و سازمانی و با نظر به دو موضوع مهم ارتباط نظریه روانشناختی و کاربردی و ارائه مثال های قابل درک برای خوانندگان است.
برخی از مباحثی که در این کتاب مطرح شده اند شامل موارد زیر می باشند:
- تعریف و تاریخچه روانشناسی صنعتی سازمانی
- روش تحقیق در روانشناسی صنعتی سازمانی
- تحلیل مشاغل
- استخدام کارمند
- کارآموزی و ارتقا کارمندی
- ارزشیابی عملکرد کارمند
- انگیزش
- رضایت شغلی، حضور در کار و کیفیت زندگی کاری
- استرس کارگری و …
خلاصه
روانشناسی صنعتی و سازمانی با بهره گیری از اصول و نظریه های تخصصی روانشناسی، سعی در ارتقا سلامت روان و عملکرد افراد در محیط کار دارد.
همچنین این شاخه از روانشناسی به اموری مانند استخدام، توسعه و عملکرد کارکنان نیز مرتبط می شود و روی مسائلی چون رضایت شغلی، انگیزه و سلامت کارکنان نیز تمرکز دارد.
مرکز تخصصی روانشناسی پیروزی، با داشتن تیم متخصص روانشناس صنعتی سازمانی در این حوزه فعالیت حرفه ای داشته و در تمامی حیطه های ذکر شده، عملکرد و سابقه درخشانی را برای خود رقم زده.
دریافت نوبت:
شماره تماس یپروزی: ۰۲۱۷۷۴۳۱۶۴۹
شماره تماس قیطریه: 02126456903
ساعات کار
روزهای هفته | 8:00 – 17:00 |
پنج شنبه | با هماهنگی |
جمعه | تعطیل |
تماس:۰۲۱-۷۷۴۳۱۶۴۹
آخرین مطالب
هدف از مشاوره شغلی چیست و چه اصولی دارد؟
مشاوره شغلی همانطور که می دانید با توجه به تغییرات پیش آمده و پیشرفت تکنولوژی، در جامعه امروزی مشاغل گسترده با تنوع بالا به وجود آمده است که همین گستردگی تا حدی باعث سردرگمی [...]
آدمهای نفهم چه ویژگی دارند؟
از کجا بفهمیم آدم نفهمی هستیم؟ در زندگی همه ما انسان ها دوره ای وجود داشته که تصور کنیم تمامی آدم های دور و اطرافمان در امور خود نهایت حماقت را به کار می [...]