اختلال نقص توجه-بیش فعالی
اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک نوع اختلال روانی است که با رفتار های تکانشی و پرتحرک همراه است. این اختلال، رایج ترین مشکل روانی در کودکان محسوب میشود و در پسران بیشتر از دختران دیده می شود. معمولاً در دوران ابتدایی مدرسه، زمانی که نیاز به تمرکز و توجه بیشتر می شود، علائم آن نمایان می گردد. افراد مبتلا به ADHD معمولاً در تمرکز بر روی یک فعالیت خاص یا نشستن به مدت طولانی دچار مشکل می شوند. اگرچه این اختلال عمدتاً در دوران کودکی آغاز می شود ولی در بزرگسالان نیز دیده می شود و علائم آن در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. بزرگسالانی که از ADHD رنج می برند ممکن است در مدیریت زمان، سازماندهی امور، تعیین اهداف یا حفظ شغل خود با دشواری روبه رو شوند. در این مقاله از سایت کلینیک تخصصی روانشناسی پیروزی سعی بر بررسی کامل این اختلال داریم.
.
اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) چیست؟
ADHD یک اختلال عصبی-رشدی است که ویژگی اصلی آن عبارت است از: بی توجهی، بی نظمی، و/یا بیش فعالی تکانشگری در سطحی که باعث ناتوانی فرد می شود. بی توجهی و بی نظمی باعث می شوند فرد نتواند به کاری که در دست دارد ادامه دهد، به نظر می رسد گوش نمی دهد، و ابزارهایی مثل مداد یا خودکار را که برای انجام دادن تکالیف لازم هستند گم کند، و همه اینها در سطحی روی می دهند که با سن یا مرحله رشدی او مطابقت ندارند. بیش فعالی-تکانشگری شامل فعالیت بیش از حد، بازی کردن با اشیا یا تکان دادن دست و پا، ناتوانی در نشستن در صندلی و از جا بلند نشدن، مزاحمت ایجاد کردن در کار سایر افراد، و ناتوانی در منتظر ماندن، و شدت این سمپتوم ها با سن یا مرحله رشدی او مطابقت ندارد. در کودکی، ADHD در اکثر موارد با اختلالاتی که معمولا با عنوان “اختلالات برونی سازی” از آنها یاد می شود همپوشانی دارد (مثلا با اختلال نافرمانی-چالش گری و اختلال سلوک). ADHD معمولا در بزرگسالی ادامه پیدا می کند و در نتیجه آن، نقص هایی در عملکردهای اجتماعی، تحصیلی یا شغلی به وجود می آیند. (انجمن روانپزشکی آمریکا، 1401، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5-TR، دکتر مهدی گنجی، جلد یک، ساوالان)
انواع اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD)
اختلال ADHD به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می شود که شامل موارد زیر است:
نوع عمدتاً بی توجه
این نوع اختلال با مشکلاتی در تمرکز، دنبال کردن وظایف و رعایت دستورالعمل ها همراه است. افراد مبتلا اغلب نمی توانند توجه خود را بر روی یک فعالیت خاص متمرکز کنند.
نوع عمدتاً بیش فعال-تکانشی
در این نوع، رفتارهایی مانند بی قراری، قطع صحبت دیگران و ناتوانی در صبر کردن برای نوبت، بیشتر دیده می شود. این افراد اغلب با انجام رفتارهای تکانشی و فعالیت بیش از حد مشخص می شوند.
نوع ترکیبی (بی توجه و بیش فعال-تکانشی)
این نوع که شایع ترین شکل ADHD است، ترکیبی از علائم دو نوع دیگر را شامل می شود. افراد مبتلا به این نوع معمولاً با مشکلاتی در تمرکز، رفتارهای تکانشی و سطح انرژی بسیار بالا مواجه هستند.
آیا ADHD ارثی است؟
ما می دانیم که عوامل ژنتیکی (ارثی) در ایجاد ADHD مهم هستند اما نمی دانیم که چه ژن هایی در بروز این اختلال نقش مهم تری دارند. اخیرا تحقیقاتی جهت کشف این عوامل ژنتیکی موثر در حال صورت گرفتن است. با این حال مشخص است که محیط نیز در این بی تاثیر نیست و نقش بسیار مهمی ایفا می کند. اگر کودک شما خویشاوند نزدیکی دارد که تشخیص ADHD داده شده، شانس اینکه کودک شما نیز دچار ADHD باشد بسیار بالاست. البته این گفته به این معنا نیست که ADHD یک امر حتمی الوقوع بوده و کودک شما حتما دچار ADHD خواهد بود. تا کنون ژن واحدی که به عنوان علت ADHD تشخیص داده شده باشد از سوی محققین شناسایی نشده است. . فلذا احتمال اینکه چندین ژن در این امر دخیل باشند بسیار زیاد است که هر کدام در تعامل با محیط به شیوه های بسیار پیچیده ای عمل می کنند. (بوریل، جو، همه چیز درباره اختلال نقص توجه-بیش فعالی، مهتاب طهرانی، چاپ اول، روان داد)
مطالعه ای جدید توسط پژوهشگران کانادایی نشان داده است که بهره هوشی بالاتر، وضعیت اجتماعی اقتصادی بهتر و قومیت مادر (غیر سفید پوست) با تشخیص دیرتر اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) ارتباط دارند.
داده های 568 فرد 4 تا 22 ساله بررسی شد و مشخص شد که کودکانی با هوش بالا یا علائم کمتر آشکار، بیشتر از دیگران نادیده گرفته می شوند.
همچنین، علائمی مانند بیش فعالی یا رفتارهای آشکار بیرونی معمولا به تشخیص زودتر منجر می شوند. برخلاف انتظار، تاثیر بهره هوشی بر تشخیص دیرهنگام در دختران و پسران مشابه بود. این یافته ها می تواند به والدین و متخصصان کمک کند تا به تشخیص زودهنگام ADHD در کودکان توجه بیشتری داشته باشند.
برخی از علائم بیش فعالی-نقص توجه کودک عبارتند از:
- قدرت حرکت بیش از حد
- عدم توانایی در نشستن به طور طبیعی
- بی توجهی به نکات جزئی
- ناتوانایی در به انتظار نشستن
- عدم توانایی در تمرکز بر یک وظیفه به مدت طولانی
- بی قراری
- پرسش های بسیار زیاد و بی مورد
- گم کردن وسایل
- پرحرفی
- تکان دادن زیاد دست ها و پاها
- بازی کردن با سر و صدای زیاد
- به اتمام نرساندن تکالیف
درمان ADHD
ADHD درمان قطعی ندارد اما می توان علائم آن را با استفاده از روش های موجود کاهش داد. دو راه اصلی برای مدیریت این اختلال شامل رفتار درمانی که نوعی از روان درمانی شناختی است و استفاده از داروهاست. این دو روش می توانند مکمل یکدیگر باشند. علاوه بر این، گروه درمانی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که به بیماران فرصت می دهد تا تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. همچنین، درمان کودکان با ADHD چالش هایی را در بر دارد. این کودکان به دلیل عدم تمرکز و توجه کافی به صحبت های پزشک و حواس پرتی، معمولاً به زمان بیشتری برای درمان نیاز دارند. برای بهبود وضعیت کودکان، علاوه بر دارو، کاردرمانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. روانشناسان کودک مجموعه روانشناسی پیروزی، با توجه به شدت علائم می توانند بهترین راه کنترل این اختلال را انتخاب کرده تا شدت علائم این اختلال در کودکتان به حداقل برسد.
مواد غذایی مناسب برای کودکان دارای اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
با توجه به تحقیقات صورت گرفته می توان گفت برای شیطنت کودکان بیش فعال که دارای جنب و جوش زیاد هستند، مصرف مواد غذایی زیر مفید می باشد.
اسید های چرب ضروری: تحقیقات بسیاری نشان داده اند که غلظت اسید های چرب امگا-3 و امگا-6 در این افراد به مقدار زیادی پایین تر است. کنجد، تخمه ی کدو تنبل و تخمه ی افتابگردان منابع خوبی از اسید های چرب امگا-3 و ماهی آزاد منبع خوبی برای جذب امگا-6 می باشد.
ویتامین B6: دوز بالای ویتامین B6 با افزایش میزان سروتونین خون سبب بهبود علائم این اختلال می شود.
آهن: از آنجایی که کمبود آهن دقت و توجه را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، پیشنهاد می شود کودکان دارای این اختلال آهن مصرف کنند.
منیزیم: برخی بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم اغلب در ADHD دیده می شود و با دریافت منیزیم، بیش فعالی به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
پیشنهادات نهایی
اختلال بیش فعالی یکی از آن مشکلاتی است که می توان آن را به نقطه قوت تبدیل کرد. به خاطر داشته باشید که ADHD تنها زمانی مشکل ساز می شود که فرد مبتلا تلاشی برای مدیریت علائم نکند. بنابراین پیشنهاد ما این است که با مشاهده نشانه های بیش فعالی و نقص توجه در خود یا دیگران، به یک متخصص ماهر مراجعه کنید و کنترل شرایط را به دست بگیرید. متخصصان مرکز مشاوره پیروزی با داشتن هزاران تجربه در این زمینه، آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشند. در این مطلب تلاش کردیم تا تمامی جنبه های مرتبط با بیش فعالی را پوشش داده و به سوالات شما پاسخ دهیم. با اینحال، اگر به راهنمایی های تخصصی تری نیاز دارید، می توانید به سیستم نوبتدهی آنلاین سایت مرکز مشاوره پیروزی مراجعه کرده و از روان شناسان و روان پزشکان حاضر در این مرکز نوبت بگیرید.
دریافت نوبت:
شماره تماس یپروزی: ۰۲۱۷۷۴۳۱۶۴۹
شماره تماس قیطریه: 02126456903
ساعات کار
روزهای هفته | 8:00 – 17:00 |
پنج شنبه | با هماهنگی |
جمعه | تعطیل |
تماس:۰۲۱-۷۷۴۳۱۶۴۹
آخرین مطالب
اختلال یادگیری خاص چیست و چه نشانههایی دارد؟
اختلال یادگیری خاص اگر نگران وضعیت تحصیلی فرزندتان هستید، اگر او در یادگیری دروس یا رفتن به مدرسه با چالش هایی روبهرو است، چناچه از خواندن با صدای بلند، نوشتن انشاء یا حل مسائل [...]
اختلال طیف اوتیسم (ASD) چیست و چه علائمی دارد؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD) برای درک هرچه بهتر اوتیسم، باید بدانید که این اصطلاح به گروهی از اختلالات عصبی رشدی اشاره دارد که تحت عنوان طیف اوتیسم (ASD) شناخته می شوند. این اختلال عمدتاً [...]