مشاوره خانواده: چرا به مشاور خانوادگی نیاز داریم؟

مشاوره خانواده چیست؟

مشاوره خانواده یا خانواده درمانی، شکلی از مشاوره یا درمان است که در آن، خانواده واحد درمان محسوب می شود و طی آن، رفتار و اعمال بیش از یک عضو خانواده به صورت جداگانه یا مشترک، مورد بررسی و مشاوره قرار می گیرد. از این حیث، وقتی مشاور یا درمانگر با یک والد و یک فرزند، هر دو والد و یک فرزند یا هر آمیزه ی دیگری از اعضای خانواده کار می کند، درمان به عنوان خانواده درمانی یا مشاوره خانواده در نظر گرفته می شود. مشاوره خانواده عموماً به شیوه های زیر عمل می کند.

• به دلیل این که خانواده به عنوان واحد درمان مورد رسیدگی قرار می گیرد نه اعضای آن به صورت جداگانه و فردی، لذا روی خانواده به عنوان بیمار انگشت می‌گذارد و آن عضوی که توسط خانواده به عنوان بیمار معرفی می‌گردد، به عنوان کسی در نظر گرفته می‌شود که آشفتگی و اختلال خانواده را منعکس می‌کند.
• اعضای خانواده بیشتر با هم ملاقات می‌شوند تا جداگانه.
• تشخیص یک اختلال رفتاری یا هیجانی بر اساس مشاهده و بررسی خانواده به عنوان یک واحد انجام می‌گیرد.
• مفاهیم تشخیصی جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مشاوره خانواده، مفاهیم و نظریه های سنتی که کارکرد شخصیت را برای توضیح رفتار فرد توصیف می‌کنند، معمولاً برای تشخیص و آسیب شناسی خانواده، نامناسب در نظر گرفته می شوند.
• مشاور خانواده یا درمانگر بیشتر از اعضای خانواده با کل خانواده سر و کار دارد.
• اهداف و روش های درمانی، خانواده محور هستند. درمانگر یا مشاوره خانوادگی اساساً به نتایج درمانی تا آنجایی که رفاه و آسایش کل خانواده تأمین شود، توجه دارد.

(کیانوش زهراکار و فروغ جعفری، مشاوره خانواده، 1403، ارسباران)

وظایف اصلی مشاوره خانواده

یک مشاور خانواده وظایف مهمی دارد که شامل موارد زیر است:

• گوش دادن فعال به افرادی که به کلینیک مراجعه کرده‎‌اند.
• تحلیل جزئی شرایط هر کدام از اعضای خانواده
• نگاه فرا جنسیتی
• تحلیل علمی و دقیق مشکل بیان شده
• تعیین تعداد جلسات مشاوره خانواده جهت حل کامل مشکل
• برگذاری جلسات خانوادگی و فردی جهت بهبود شرایط فعلی
• ارائه راهکارهای مطلوب
• برگزاری جلسات مشاهده و بازبینی
• تسلط کافی نسبت به برنامه درمانی

دلایل مفید بودن مشاوره خانواده برای خانواده‌ها

از آنجایی که وجود مشکلات در خانواده می‌تواند در تمامی ابعاد زندگی تاثیر زیادی داشته باشد، نسبت به حل آن‌ها می‌بایست هرچه سریع‌تر اقدامات لازم را انجام داد. طبق تحقیقاتی که اخیرا انجام شده، مشاوران خانواده می‌توانند در زمینه‌های زیر به خانواده‌ها کمک کنند:

• بازسازی رابطه درست پس از طلاق والدین
• حل مشکلات اعضای خانواده در بیان احساسات نسبت به یکدیگر
• بررسی تعارض‌ها و چالش‌های بین خواهر و برادرها
• کمک به والدین در به کارگیری شیوه‌های درست فرزند پروری
• حل مشکلات زناشویی
• نحوه برخورد با یک مشکل بزرگ در خانواده مانند مرگ یکی از اعضا
• حل مشکلات رفتاری کودکان
• تعیین راه حل برای اختلافات نظر درون خانوادگی
• درمان اختلالات رفتاری، اضطراب، افسردگی و …

متداول‌ترین شیوه‌های مشاوره خانوادگی

مشاوره انفرادی

این نوع مشاوره در زمان‌هایی به کار می‌رود که عضوی از خانواده تمایل ندارد سایر اعضا در جریان مشکل باشند یا به هر دلیل دیگری مشاوره فردی را ترجیح می‌دهد. در این شیوه، فرد نیز واکنش پذیری احساسی کمتر در حضور اعضای خانواده را آموزش می‌بیند.

مشاوره سیستماتیک

تمرکز این نوع از درمان بر آگاهی و بررسی معانی تک به تک رفتارها می‎باشد. در این شیوه مشاوره، درمانگر به صورت دورادور خانواده و اعضای آن را تحت کنترل قرار می‌دهد. در این روش همه افراد عمیقاً از مشکلات خود آگاهی پیدا کرده و نسبت به حل آن‌ها اهتمام می‌ورزند.

مشاوره ساختاردار

این شیوه درمانی عمدتاً بر تنظیم و تقویت سیستم خانواده متمرکز است. در طی جلسات، افراد و ناخودآگاه آن‌ها تحت کنترل قرار دارند و برای ارتباط بهتر بین اعضای خانواده مرزهای مشخصی تعیین می‌شود.

مشاوره راهبردی

بین روش‌های ذکر شده، طول مدت این نوع درمان کوتاه‎‌تر می‌باشد و مشاور خانواده مستقیماً با اعضای خانواده در ارتباط است. روانشناس به کمک تکالیفی که به افراد می‌دهد، نحوه برقراری ارتباط و شیوه صحیح تصمیم گیری را آموزش می‌دهد.

نتیجه گیری

جهت اثبات نیاز خانواده‌ها به استفاده از خدمات مشاوره خانواده دلایل متعددی وجود دارند. اگر در اعضای خانواده شخصی به اعتیاد مبتلا شده است، اگر یکی از اعضا ناتنی باشد، در صورتی که ارتباطات به درستی شکل نگرفته باشد و … می‌توانید از خدمات ارائه شده توسط روانشناسان مرکز پیروزی بهره مند شوید. مشاوران خانواده کلینیک ما، از به روزترین متدها جهت حل تعارضات و مشکلات بین اعضای خانواده استفاده می‌کنند.